Bačka oaza mira

Zaštićeno područje Beljanska bara nalazi se u centralnoj Bačkoj, na prostoru gde se reka Krivaja uliva u Veliki bački kanal. Beljanska bara nastaje od nekoliko plitkih dolova koji se sastaju tri kilometra severno od Starobečejskih salaša, zatim teče u pravcu jugozapada i uliva se u Veliki bački kanal kod Turije.

 

Ovaj predeo predstavlja jedan od najočuvanijih vlažnih staništa u Srbiji na kome je prisutan veliki broj retkih biljnih i životinjskih vrsta, zaštićenih na nacionalnom i međunarodnom nivou. Park prirode je proglašen za zaštićeno područje III kategorije, površine 173,12 ha. Prostire se na teritoriji opština Srbobran i Bečej.

 

Na ovom prostoru utvrđena su dva režima zaštite: režim zaštite II stepena, površine 89,38 ha, i režim zaštite III stepena, površine 83,73 ha. Zaštitna zona oko Parka prirode obuhvata površinu od 325,82 ha.

 

Beljanska bara je u velikoj meri sačuvala svoj nekadašnji izgled, plitko i vijugavo korito sa oko petnaestak meandara dužine 39 km. Najveća izmerena dubina vode je 2,8 m, dok se godišnje kolebanje nivoa vode kreće od 30 do 40 cm. Biljni svet bare čini oko 80 vrsta. Na spisku Pravilnika o strogo zaštićenim i zaštićenim vrstama nalaze se: barska paprat i iđirot. Na Crvenoj listi flore Srbije nalaze se: Tabernemontanova zuka, močvarna kopriva, mešinka, panonski zvezdan i žabljak.

 

Životinjski svet predstavljen je velikim brojem retkih i ugroženih vrsta. Riblji fond čine 23 vrste riba iz 8 familija, a najbrojnije su: šaran, grgeč, karaš, linjak, som, smuđ i dve strogo zaštićene vrste (čikov i balavac). Zabeleženo je i sedam vrsta vodozemaca i dve vrste gmizavaca, od kojih su mali mrmoljak, kereketuša, zelena krastača, barska kornjača, belouška i crvenotrbi mukač na listi Pravilnika o proglašenju i zaštiti strogo zaštićenih i zaštićenih divljih vrsta biljaka, životinja i gljiva.

 

Beljanska bara predstavlja važno stanište i koridor za seobu ptica. Registrovano je 136 vrsta, od kojih je 71 vrsta strogo zaštićena, 51 vrsta se nalazi na SPEC listi a 32 vrste zahtevaju posebne mere staništa – Emerald. Najveći značaj ima prisustvo kolonije čaplji, posebno mrka čaplja, patka njorka i vrste koje se gnezde: bukavac, gak, barski petlovan i već pomenuta mrka čaplja. Faunu sisara čine vrste koje su vezane za život u vodi ili u njenoj blizini. Tu spadaju jež, krtica, vodena rovčica, voluharica, bizamski pacov, jazavac, lisica i šakal. Posebno je značajno prisustvo vidre koja je strogo zaštićena i nalazi se na spisku za Crvenu knjigu kičmenjaka Srbije.

 

Nema mesta sa snažnijim potencijalom za razvoj seoskog i eko turizma od onog koje nudi Park prirode Beljanska bara. Na jednom mestu, u oazi mira koji sa sobom nose i njime odišu velike vodene površine i vojvođanska ravnica, susreću se fantastičan ambijent za odmor, uslovi za aktivno vreme u lovu, ribolovu, rekreaciji, fitnesu i drugim aktivnostima. Eko turizam se sve više razvija, 2013. godine u Parku prirode Beljanska bara otvorena je Eko-učionica, koja i danas okuplja učenike iz lokalnih škola, ali je potrebno obogatiti sve sadržaje i udahnuti novi život ovom fantastičnom prostoru.