Carinski pečat iz Tise

U blizini Bečeja, nedavno su sprovedena istraživanja ostataka srednjovekovnog utvrđenja koje predstavlja jedinstven arheološki lokalitet u srpskom delu Potisja.

 

Na inicijativu Gradskog muzeja Bečej, tim arheologa, istoričara, ronilaca i drugih stručnjaka tokom leta sproveo je istraživanja kako na kopnu, tako i u vodi, kako bi utvrdio tačan izgled nekadašnje tvrđave, kao i stanje u kom se ostaci trenutno nalaze. Ovogodišnji radovi predstavljali su zapravo nastavak kampanje iz 2008. godine kada je Pokrajinski zavod za zaštitu spomenika kulture Novi Sad, u saradnji sa roniocima iz Italije, otvorio jednu arheološku sondu, čime su istraživanja i započeta.

 

Fokus istraživača ovoga puta predstavljao je ruševinski sloj iz doba miniranja tvrđave početkom 18. veka. To je najmlađi sloj na lokalitetu i u njemu je otkriven materijal koji govori o životu u samom utvrđenju za koje se pretpostavlja da je iz 14. veka, a možda i starije.

 

Tvrđava je služila kao rečna stanica na Tisi, za kontrolu plovidbe, carinjenje i skladištenje robe, a istovremeno su to i jedini značajniji ostaci srednjovekovne fortifikacije na Tisi jer nema sličnih duž njenog toka kraj Segedina, Titela ili Sente. U početnoj fazi u fokusu stručnog tima bila je procena stepena očuvanosti elemenata utvrđenja, kao što su kula, kapija, iskošeni ispusti na zidovima i slično.

 

Rukovodilac istraživanja je Raško Ramadanski, kustos arheolog Gradskog muzeja Bečej, koji je naveo da iskopina zavređuje pažnju kako za arheološko istraživanje, tako i zbog naučno-popularne primene.

„Nadamo se da će u skorijoj budućnosti ovaj lokalitet imati konkretnu primenu u promociji zavičajne istorije, lokalnog turizma i edukacije“, naveo je Ramadanski.

 

U podvodnom delu utvrđenja pronađene su zanimljivosti, poput hrastovih šipova, kao i keramičke posude i drugi vredni nalazi. Kako smo saznali od rukovodioca istraživanja, među pronađenim zanimljivostima je i pečatnjak voštanik za pečaćenje dokumenata, na kom se osim osmanlijskih znamenja, polumeseca i zvezde, nalazi i monogram na grčkom jeziku. Pretpostavlja se da je to pripadalo licu koje je radilo na carini ili pristaništu.

 

Iskopavanje je realizovano u saradnji sa Opštinom Novi Bečej, Gradskim muzejom Bečej, teritorijalno nadležnim Zavodom za zaštitu spomenika kulture iz Zrenjanina, Narodnim muzejom Zrenjanin, kao i Muzejom nauke i tehnike iz Beograda.

 

Što se tiče daljeg toka istraživanja, trenutno se radi elaborat o radovima i čeka se proglašenje ovog nalazišta za kulturno dobro, odnosno da ovaj lokalitet dobije zaštićeni status, što je zapravo jedan od ciljeva istraživanja.